Metacentrum lub punkt metacentryczny – punkt przecięcia się kierunku działania wyporu w położeniu wychylonym ciała pływającego z jego osią pływania.
Rys. 1. Stan równowagi trwałej ciała pływającego
Stan równowagi ciała może być bowiem trwały, chwiejny lub obojętny i zależy od położenia tzw. metacentrum (mimośrodu), czyli punktu przecięcia się kierunku wyporu z osią pływania. Oznaczając przez G środek ciężkości statku, a przez W środek jego wyporu, tj. środek ciężkości cieczy wypartej przez ciało (statek), otrzymujemy trzy stany równowagi. Odległość środka ciężkości ciała od metacentrum nazywa się wysokością metacentryczną. Równowaga będzie tym trwalsza, im metacentrum będzie położone wyżej od środka ciężkości. Dużym wyzwaniem są projekty kontenerowców przewożących duże ilości towarów umiejscowionych powyżej pokładu.
Fot. 1. Kontenerowiec z wysokim ładunkiem
Rysunek 1 przedstawia stan równowagi trwałej ciała pływającego. Środek ciężkości ciała G znajduje się poniżej środka wyporu W.
Metacentrum występuje jako metacentrum poprzeczne i wzdłużne.
Metacentrum poprzeczne (małe) definiuje się jako chwilowy środek krzywizny krzywej środków wyporu w odniesieniu do poprzecznej płaszczyzny pionowej ciała pływającego.
Metacentrum wzdłużne (duże) natomiast odnosi się do wzdłużnej płaszczyzny pionowej pływającego ciała.