Przelewem nazywa się przegrodę umieszczoną w kanale lub korycie wstawioną w strumień cieczy lub rzeki o swobodnym zwierciadle. Przegroda taka powoduje piętrzenie strumienia i doprowadza do przelewania się wody przez koronę. Odległość dna kanału od korony konstrukcji przelewu stanowi wysokość przelewu. Per analogia, przelewem nazwiemy także wypływ z dużego otworu w przypadku gdy zwierciadło cieczy w dolnym stanowisku jest położone poniżej korony (krawędzi) otworu. Przelewy stosuje się w hydrotechnice, urządzeniach sanitarnych i melioracyjnych jako:
zapory, jazy, zastawki, burzówki, w oczyszczalniach ścieków jako urządzenia napowietrzające, w stacjach uzdatniania wody, urządzenia do pomiaru wydatku (wystarczająca jest np. deska o długości > 2,0 m).Klasyfikacja przelewów wymaga szczegółowego opisu podstawowych cech przelewów. Ze względu na przekrój ścianki przelewu:
przelewy o cienkiej ściance i ostrej krawędzi
Przelewy o ostrej krawędzi stanowią cienką ściankę zazwyczaj ściętą od strony dolnej wody. Gdy istnieje dopływ powietrza między ścianką a dolną powierzchnią strumienia, wówczas funkcjonuje on prawidłowo jako swobodny, w którym strumień nie przylega do ścianki. Mamy tu do czynienia z rzutem strumienia. Aby uzyskać taki strumień w przelewach bez bocznego dławienia (przy n = 0) należy poniżej strumienia wprowadzić rurkę perforowaną doprowadzającą powietrze.
przelewy o szerokiej koronie
Przelewy o szerokiej koronie umożliwiają uzyskanie ruchu wolnozmiennego, w którym strugi są nieomal równoległe. Niezbędne do tego jest aby szerokość korony przelewu δ względem wysokości piętrzenia h wynosiła δ > (2 - 3)h.
Przelewy o kształcie praktycznym zapewniają cieczy opływanie górnej powierzchni przelewowej, minimalizując obciążenie i oderwanie się od niej strumienia. Jest to typowe działanie przeciw wystąpieniu groźnego zjawiska kawitacji.
