Do ustalenia lokalizacji miejsca pod budowę studni należy przeprowadzić kontrolę dokumentacji technicznej, uzupełniając ją w razie konieczności przez dokonanie odpowiednich badań i pomiarów w terenie. Po rozpatrzeniu wyników badań hydrogeologicznych oraz czynników wpływających na wybór miejsca pod budowę studni, należy ustalić to miejsce w terenie. Sprawdzenie dokumentacji obejmuje następujące czynności:

  • badanie map geologicznych z zaznaczonymi obszarami wodonośnymi i planów warstwicowych,
  • badanie budowy geologicznej terenu,
  • badanie materiałów z wierceń terenowych i sondowań wykonanych w rejonie przewidzianym dla zaopatrzenia w wodę,
  • fizyko-chemiczne badanie róbek wody pobranej z okolicznych studni lub źródeł,
  • badanie zestawionych danych hydrogeologicznych.

Badania w terenie obejmują następujące prace:

  • Wykonanie zdjęć topograficznych, w szczególności wszystkich istniejących cieków otwartych (rzeki, strumienie, źródła), zbiorników i studni z pomiarem poziomów ich wód i punktów stałych jako reperów roboczych. Poziomy te i punkty stałe w razie potrzeby należy nawiązać do państwowej sieci punktów niwelacyjnych - reperów.
  • Wykonanie próbnych wierceń i sondowań w przypadku, gdy zdjęcia topograficzne łącznie z zebranym materiałem z poprzednich studiów nie są wystarczające.
  • Przeprowadzenie analiz chemicznych wody oraz badań laboratoryjnych pobranych próbek piasków lub kruszyw z warstw wodonośnych, łącznie z wykonaniem analiz sitowych i ustaleniem średnicy czynnej uziarnienia.

Wpływ na wybór miejsca na budowę studni mają niżej wymienione dane:

  • Przeznaczenie studni.
  • Warunki topograficzne, zestawione na planie warstwicowym terenu, umożliwiające określenie miejsca poszukiwania wody.
  • Warunki hydrologiczne ustalone na podstawie przeprowadzonych studiów nad planami i izohipsami wód podziemnych, wskazujące na charakter źródła, poziom zalegania, jakość, wydajność i wartość eksploatacyjną badanego źródła.
  • Warunki gospodarcze i ekonomiczne wpływające na koszt budowy i eksploatacji oraz granice działek i ewentualną możliwość ich powiększenia, np.. poprzez dokupienie od agencji
  • Usytuowanie zabudowań i ich projektowanej rozbudowy z uwzględnieniem wpływu studni na ich bezpieczeństwo.
  • Warunki zabezpieczenia od wpływów innych studni na wydajność projektowanej studni przy jednoczesnym poborze wody z kilku studni posadowionych w jednej tej samej warstwie wodonośnej. W razie braku danych hydrogeologicznych chociażby jednej istniejącej głębokiej studni i w przypadku niemożliwości wykonania próbnych otworów, orientacyjnie można przyjąć, że dla uniknięcia większego wzajemnego wpływu na wydajność studni, odległość między nimi nie powinna być mniejsza niż 40 m na każdy metr przewidzianej depresji.
  • Warunki zabezpieczenia wody od zakażenia przez doły lub płyty obornikowe, gnojowniki, osadniki i inne źródła zakażenia. Odległość tych miejsc nie powinna być mniejsza niż 20 m. W wyjątkowych przypadkach większego odwrotnego spadku wód podziemnych, tzn. od studni ku źródłu zakażenia oraz w gruntach mało przepuszczalnych, odległość ta może być zmniejszona na podstawie decyzji sanitarnych.
  • Możliwość założenia stref ochrony sanitarnej, zwłaszcza strefy pierwszej. W razie zaistnienia źródła zakażenia zagrażającego bezpośrednio studni, takie źródło powinno ulec likwidacji.
  • Warunki powierzchniowego odpływu wody od studni.


Fot. 1. Bliskość studni do płyty obornikowej

 

Warunki lokalizacji studni podane są w PN-B-04700 „Studnie wiercone. Wytyczne do budowy" oraz w „Normatywie technicznym projektowania i zakładania obszarów ochrony sanitarnej dla wodociągów komunalnych". Przy uzgadnianiu lokalizacji otworów studziennych, zwłaszcza studni o charakterze publicznym, niezbędna jest decyzja zatwierdzone przez odpowiednie władze geologiczne i sanitarne. Ujęcie wody podziemnej powinno w zasadzie opierać się na co najmniej dwóch studniach, ze względu na możliwość awarii oraz ze względu na akcje przeciwpożarowe. Przy lokalizacji otworów studziennych w dolinach rzecznych należy tak dobrać ich położenie, aby wyloty górne studni znajdowały się poza zasięgiem najwyższego stanu wód podczas kulminacji wiosennej i letniej.


Fot. 2. Studnia na dziedzińcu zamku

 


Fot. 3. Lokalizacja studni wewnątrz obiektu sakralnego


Fot. 4. Studnia „abisynka” na terenie rekreacyjnym


Fot. 5. Przykład wiejskiej studni z żurawiem


Fot. 6. Studnia z zabudową w centrum placu miejskiego


Fot. 7. Studnia miejska z pompą ręczną

 

Literatura :

  1. Linder F.: Budowa mostów. Cz. 1. PWSZ. Warszawa 1970
  2. Przewłocki O., Tkaczenko A., Czarnocki K.: Studnie. Arkady 1966