Do podstawowych właściwości fizycznych cieczy, które mają zastosowanie w zagadnieniach hydrauliki i hydrodynamiki należą :
- ciężar objętościowy,
- gęstość,
- rozszerzalność cieplna oraz
- lepkość.
Poza tym należy zauważyć, że każda ciecz będzie samorzutnie przybierać taki kształt, aby suma energii powierzchniowej i energii grawitacji była możliwie najmniejsza. Ta dążność cieczy do minimum energii potencjalnej jest przyczyną takich właściwości cieczy, jak :
- menisk wklęsły lub wypukły,
- kapilarność lub włoskowatość,
- opór na rozciąganie, stanowiący o spójności, czyli kohezji cieczy,
- napięcie powierzchniowe, jako siła przypadająca na jednostkę brzegu cieczy lub jako energia przypadająca na jednostkę powierzchni,
- kulisty kształt kropel,
- własności zwilżające,
- pozioma powierzchnia swobodna itd.
O tym, która z energii – powierzchniowa czy grawitacyjna, odgrywa większą rolę, decyduje przyjęta do analiz objętość V porcji cieczy. Przy ustalonym kształcie bryły, powierzchnia bryły rośnie w miarę zwiększania rozmiarów liniowych wolniej niż jej objętość. Powierzchnia wzrasta proporcjonalnie do kwadratu rozmiarów liniowych x-y, a objętość proporcjonalnie do ich trzeciej potęgi. Stąd częste założenia, że przy bardzo dużych ilościach cieczy energia powierzchniowa nie powinna odgrywać większej roli. Natomiast gdy przyjęta do analiz bryła cieczy jest bardzo mała, energia powierzchniowa może przewyższać grawitacyjną.