We wszystkich działach budownictwa do budowy, remontów, eksploatacji i konserwacji obiektów budowlanych wykorzystywać można tylko te wyroby budowlane, które zostały dopuszczone do obrotu. Wynika z tego, że już na etapie koncepcji i projektowania należy programować użycie wyłącznie takich wyrobów, konieczne jest więc między innymi zrozumienie szeregu pojęć z dziedziny unijnego i krajowego prawa.
Deklaracja Właściwości Użytkowych - od 1 lipca 2013 r. obowiązują nowe przepisy w zakresie sposobu wprowadzania materiałów budowlanych do sprzedaży - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z 9 marca 2011 r. (z późn. zm.), które ustanawia zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchyla dyrektywę Rady 89/106/EWG. W wyniku zmiany w ustawodawstwie producenci materiałów budowlanych zastąpili Deklaracje Zgodności nowymi Deklaracjami Właściwości Użytkowych. Firmy zostały zobligowane do przedstawiania wiarygodnych danych na temat materiałów budowlanych dotyczących właściwości użytkowych. W praktyce oznacza to, że określono wspólny język techniczny do stosowania przez wszystkich producentów wprowadzających produkty, zwane w rozporządzeniu „wyrobami na rynek" i ułatwiono klientom zakup odpowiednich materiałów, dzięki dostępowi do pełnych danych o jego właściwościach.
W celu spełnienia przez projektowany, realizowany i użytkowany obiekt budowlany wymagań, określonych w art.5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.), w obiekcie mogą być zastosowane wyłącznie wyroby, które zostały legalnie wprowadzone do obrotu na podstawie przepisów odrębnych – co wynika z ustaleń art. 10 ustawy – prawo budowlane.
Istotne jest, że właściwości użytkowe wyrobów, które są trwale wbudowane w obiekt budowlany, mają decydujący wpływ, przy umiejętnym i prawidłowym zaprojektowaniu i wykonaniu obiektu, na zapewnienie w obiekcie i przez ten obiekt wymagań podstawowych, w tym m.in. bezpieczeństwa: konstrukcji, pożarowego, użytkowania.
W świetle przepisów ustawy – Prawo budowlane, odpowiedzialne za stosowanie w procesie budowlanym właściwych wyrobów wprowadzonych do obrotu są osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, tj. projektant (projekt budowlany powinien zawierać niezbędne rozwiązania techniczne i materiałowe, kierownik budowy ( kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę – art. 22 pkt 3 – oraz przechowywanie dokumentów stanowiących podstawę wykonywania robót, a także oświadczeń dotyczących wyrobów budowlanych jednostkowo zastosowanych w obiekcie oraz inspektor nadzoru inwestorskiego (sprawdzanie jakości wykonanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie – art. 25 pkt 2 Pb).
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych ( Dz. U. Nr 92, poz. 881 z późn. zm. ) określa zasady:
- wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu,
- kontroli wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu,
- działania organów administracji publicznej w tej dziedzinie.
Wprowadzona z dniem 1 stycznia 2011 r. nowelizacja jej przepisów, na podstawie ustawy z dnia 21 maja 2010 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy i systemie oceny zgodności (Dz. U. Nr 114, poz. 760) uwzględnia przede wszystkim ustalenia kolejnych dokumentów Unii Europejskiej w problematyce nadzoru nad rynkiem wyrobów.
Zgodnie z przepisem art. 4 ustawy o wyrobach budowlanych, wyrób budowlany może być wprowadzony do obrotu, jeżeli nadaje się do stosowania przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym jego właściwościom użytkowym i przeznaczeniu, umożliwiając tym samym spełnienie wymagań podstawowych przez prawidłowo zaprojektowane i wykonane obiekty budowlane, w których wyrób ma być zastosowany w sposób trwały
Deklaracja właściwości użytkowych powinna być dostarczana dla każdego wyrobu udostępnianego na rynku (ewentualnie dla partii wyrobu dla jednego użytkownika), co w praktyce oznacza udostępnienie takiej deklaracji sprzedawcy, projektantowi, kierownikowi budowy.
Autorzy projektów budowlanych, tak jak wszyscy uczestnicy procesu budowlanego, w swych opracowaniach zobowiązani są proponować wyroby budowlane o udokumentowanych właściwościach użytkowych, umożliwiających spełnienie wymagań podstawowych, wyrobów dopuszczonych do obrotu i stosowania w budownictwie. W przypadku wyrobów mogących stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi dokumentem takim będzie certyfikat na znak bezpieczeństwa, dla pozostałych wyrobów certyfikaty i deklaracje zgodności producentów - obecnie deklaracja właściwości użytkowych wyrobu.
Tym samym skończył się etap Aprobat Technicznych dla geosyntetyków. Po prostu one już nie obowiązują. Dlatego też projektanci, inwestorzy, wykonawcy i inspektorzy nadzoru muszą dokształcać się również w tym zakresie.
Projektanci w swoich projektach i SST nie mogą wprowadzać innych wymagań i ustanawiać swoistego status quo w tym zakresie z pomijaniem obowiązującego prawa.
A oto przykład z PB (opracowanie z 2015 r. !!!) składowiska XYZ:
Zastosowane materiały winny posiadać Aprobaty Techniczne, właściwe oznakowanie CE i Opinie Specjalistyczne dotyczące możliwości wbudowania do obiektu jakim jest składowisko odpadów komunalnych.