Zakola na ciekach to zakręty lub meandry. Na odcinkach prostych w rzece istnieją dwa nurty o spiralnym obiegu wody (Rys.1 - profil a), gdzie w osi następuje erozja wgłębna, a po bokach odbywa się słaba erozja boczna zależna od rodzaju podłoża w korycie rzeki jak i prędkości przepływu. Inaczej sprawa wygląda na zakrętach rzeki (Rys. 1), gdzie powstaje tylko jeden nurt (profil b), który pogłębia łożysko rzeki i jednocześnie eroduje tylko jeden brzeg. Ten wklęsły brzeg jest stromy (profil c), podczas gdy przeciwległy brzeg wypukły jest płaski i na nim odkłada się wleczony materiał piaszczysty tworząc w ten sposób odsyp (profil d). W tych przekrojach rzeka eroduje i równocześnie sedymentuje (przekrój c-d).


Rys. 1. Rodzaje ruchu wody w nurcie rzeki

 

 


Fot. 1. Charakterystyczny układ strug w zakolu cieku

 


Fot. 2. Widok zakola z brzegiem wklęsłym i wypukłym w meandrującej rzece w jej dolnym biegu z charakterystycznym odsypem na brzegu wypukłym