Przepisy ustawy - Prawo budowlane nie definiują pojęcia „proces budowlany". Po­wszechnie przyjmuje się jednak, że jest to ciąg czynności faktycznych i praw­nych obejmujących projektowanie, re­alizację i oddanie obiektu budowlanego do użytku, a także jego utrzymanie oraz ewentualną rozbiórkę. W procesie tym uczestniczy wiele osób, przy czym szcze­gólna rola przypada uczestnikom procesu budowlanego, o których mowa w art. 17 Prawa budowlanego. Zgodnie z powyż­szym uczestnikami procesu budowla­nego są:

  •  inwestor,
  •  inspektor nadzoru inwestorskiego,
  •  projektant oraz
  •  kierow­nik budowy lub kierownik robót.

Wskazany zamknięty katalog uczest­ników procesu budowlanego można po­dzielić na dwie grupy: do pierwszej należy zaliczyć inwestora, bez którego proces inwestycyjny nie miałby racji bytu, na­tomiast do drugiej grupy należy zaliczyć pozostałych uczestników wskazanych w art. 17 Prawa budowlanego, nazywając ich profesjonalnymi uczestnikami pro­cesu budowlanego .
Inwestor jest inicjatorem i organi­zatorem procesu budowlanego. Nie musi on posiadać specjalistycznej wie­dzy na temat zasad realizacji inwesty­cji ani jej prawnych uwarunkowań. Od­powiedzialny jest bowiem jedynie za właściwą organizację procesu inwesty­cyjnego oraz zatrudnienie osób posia­dających odpowiednią wiedzę i doświad­czenie w zakresie przedmiotu realizacji inwestycji. Inwestor jest jedynym uczest­nikiem procesu budowlanego, będącym jednocześnie stroną postępowania admi­nistracyjnego w sprawie wydania decyzji pozwoleniu na budowę.
Natomiast drugą grupę uczestników procesu budowlanego stanowią tzw. pro­fesjonalni uczestnicy, którzy zobowiązani są posiadać odpowiednią wiedzę i do­świadczenie zawodowe, potwierdzone odpowiednimi uprawnieniami budowla­nymi. Osoby takie muszą być jednocześnie członkami właściwego samorządu zawodo­wego, co warunkuje możliwość pełnienia odpowiednio funkcji: projektanta, kierow­nika budowy lub robót budowlanych oraz inspektora nadzoru inwestorskiego. Osoby te, w związku z wykonywaniem tych funk­cji, ponoszą odpowiedzialność zawodową i dyscyplinarną. Ich byt w procesie budowlanym jest ściśle związany z inwestorem, dlatego też w ustawie wskazuje się, że uczestnicy ci nie mają przymiotu samodzielnych uczestników. Oznacza to, że podmioty takie nie będą brały udziału w procesie budowlanym, dopóki inwestor nie po­woła ich do pełnienia określonych funk­cji w tym procesie.
Jedną z pierwszych osób, z którą inwe­stor nawiązuje kontakt, planując inwesty­cję, jest projektant, który ma przygotować projekt mający stanowić podstawę uzy­skania decyzji o pozwoleniu na budowę, a następnie realizacji inwestycji. Projek­tant, jako uczestnik procesu budowlanego, występuje zatem wyłącznie wówczas, gdy do realizacji określonych robót budowla­nych Prawo budowlane wymaga sporzą­dzenia projektu budowlanego. Projektantem jest osoba fizyczna, po­siadająca uprawnienia budowlane do pro­jektowania w odpowiedniej specjalności. Projektowanie, jak również sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego, które to funkcje są pochodną uprawnień do pro­jektowania, stanowi samodzielną funkcję techniczną w budownictwie (art. 12 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego). Warunkiem zaś wykonywania tych funkcji jest uzyska­nie wpisu na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego architektów bądź inżynierów budownictwa (art. 6 ustawy o samorządach zawodowych).