Krzywa konsumcyjna jest to charakterystyczna krzywa przepływu wykreślana dla danego przekroju cieku ( rzeki, potoku, strumienia itp.).

Typowa krzywa przepływu (konsumcyjna)

Krzywa konsumcyjna obrazuje związek pomiędzy poziomem wody na wodowskazie a objętością wody przepływającą w tym czasie korytem rzeki.
Są pomocne do obliczeń przepływów w danym cieku przy charakterystycznych stanach wody.
Przy ciągłych obserwacjach wodowskazowych publikowanych w rocznikach hydrograficznych (wyd. IMGW) to wszelkie obliczenia oprzeć można na tym materiale.
Pomiary wodowskazowe prowadzone są już z dostatecznie długiego okresu ( np. 20-letniego) i przez to można obliczać metodami statystycznymi przepływy o różnym prawdopodobieństwie występowania.
Problemy mogą pojawiać się przy mniejszych ciekach i strumieniach, szczególnie w praktyce melioracyjnej, gdzie często zdarza się sytuacja, że obliczeń hydrologicznych nie można wykonać z powodu braku obserwacji wodowskazowych, ponieważ albo jest brak wodowskazów albo obserwacje nie są systematyczne.
W takich przypadkach pozostają obliczenia przepływów charakterystycznych wzorami empirycznymi – Iszkowskiego, Loewego i Dębskiego.
Wzory Iszkowskiego dotyczą pięciu przepływów charakterystycznych:

Współczynnik ν dla dorzeczy od 200 do 20 000 km2  wynosi :

 

1. W dorzeczach z przewagą gruntów nieprzepuszczalnych wielkość ν kształtuje się w zależności od rzeźby terenu: 

  • na równinie, przy odpływie wyrównanym przez jeziora i stawy   - 1,5
  • na równinie bez jezior i stawów                                 - 1,0
  • na terenie słabo pofalowanym                                  - 0,80
  • w okolicy pagórkowatej i w mniejszych górach         - 0,60 do 0,50
  •  w wysokich górach                                                   - 0,30
  • na nagich stokach górskich                                       - 0,30 do 0,0
  •  

2. W dorzeczach z przewagą gruntów przepuszczalnych wielkości ν kształtuje się według stopnia przepuszczalności gruntu oraz rodzaju roślinności:

  • w gruncie przepuszczalnym, z normalnie rozwiniętą roślinnością - 1,0
  • w gruncie niezbyt przepuszczalnym, z bogatą roślinnością     -     0,8
  • w gruncie wybitnie przepuszczalnym, ze skąpą roślinnością   -     0,4

Tab. Wartości współczynników Cm  i Ch

 

Tab. Zależności współczynnika ν od wielkości dorzecza

 

Tab. Wartości współczynnika m

Posiadając odpowiednią bazę pomiarową i długoletnie obserwacje wodowskazowe można wyznaczać również różne związki i zależności, np. związek pomiędzy objętością przepływu w poszczególnych cieśninach ( zgodnie z legendą) – Q i różnicą stanów wody morze – Zalew szczeciński (Δh) [1] :

 

Literatura :

  1. Jermołowicz P.: Analiza zjawisk korelacyjnych stanów wody na Zalewie Szczecińskim. Szczecin, P.S. 1981 r.
  2. Pałys F., Smoręda Z.: Poradnik technika melioranta. Wyd. PWRiL, Warszawa 1986 r.