Ładowarki są maszynami, które łączą w sobie właściwości środków transportowych (przejazd z materiałem) oraz urządzeń załadowczo-przeładunkowych. Służą także do urabiania gruntów mineralnych sypkich i porządkowania terenu oraz wykonywania płytkich wykopów.


Fot. 1. Ładowarka czołowa

Klasyfikacja ładowarek :

  1. w zależności od rodzaju podstawowego elementu roboczego

- jednonaczyniowe

  • czołowe zwykłe
  • czołowe z wysięgnikiem obrotowym
  • czołowe z łyżką o bocznym wysypie
  • przegubowe dwuczłonowe
  • zasięrzutne,

- wielonaczyniowe

2. w zależności od charakteru pracy

  • praca cykliczna
  • praca ciągła

3. w zależności od rodzaju podwozia

  • kołowe
  • gąsienicowe
  • kołowo-gąsienicowe obecnie rzadko stosowane

4. w zależności od systemu sterowania

  • mechaniczne - linowe
  • hydrauliczne

5 w zależności od sposobu poruszania się

  • przyczepne (obecnie rzadziej stosowane)
  • samojezdne

Ładowarki jednonaczyniowe dzięki bogatemu osprzętowi oraz dużej operatywności, stały się w ostatnich latach uniwersalnymi maszynami do robót załadunkowo-wyładunkowych, ziemnych, a nawet budowlano-montażo­wych, pełniąc rolę maszyn do transportu w płaszczyźnie poziomej i pionowej, a także do odspajania mas ziemnych.
Obecnie wyróżnia się pięć zasadniczych typów konstrukcyjnych ładowarek jednonaczyniowych :

  •  Ładowarki czołowe     -   z narzędziem roboczym umocowanym do wysięgnika poruszającego się tylko w płaszczyźnie pionowej* Sterowa­nie ruchami w płaszczyźnie poziomej   wymaga manewru całą maszy­ną, co wydłuża czas cyklu roboczego do 50-70 s /przy załadun­ku materiałów sypkich/ oraz wymaga znacznego frontu pracy.
  •  Ładowarki czołowe z łyżką o bocznym wysypie   -   wymagają mniej­szego frontu pracy i dokładnego podstawienia środków transpor­tu do odbioru ładunku* Czas cyklu 30-40 sek.
  • Ładowarki zasięrzutne   -   o stosunkowo krótkim cyklu pracy 20-30 sek. Rzadko produkowane z uwagi na trudności konstrukcyj­ne. Mogą pracować na bardzo ograniczonej powierzchni.
  • Ładowarki obrotowe   -   wysięgnik z łyżką ma możliwość obrotu o 180° w płaszczyźnie poziomej. Nie wymagają dużego frontu pracy, a ich cykl roboczy wynosi 35-45 s.
  •  Ładowarki przegubowe dwuczłonowe. Narzędzie robocze z wysięgnikiem zainstalowane jest na przed­nim członie z własną osią napędzaną połączonym przegubowo z członem tylnym - napędowym. Stanowią najnowszą konstrukcję tych maszyn. Charakteryzują się dużą zwrotnością, a w związku z tym wydajnością, wyższą o około 40 % od ładowarek czołowych.

Zaleca się stosowanie ładowarek obrotowych do prac załadunkowo-wyładunkowych na placach składowych, gdzie przestrzeń operacyjna jest stosunkowo niewielka. Ładowarki przegubowe powinno się stoso­wać do załadunku urobku ziemnego na środki transportu, gdzie wyma­gana jest wysoka wydajność robót, realizowanych w ciężkich warun­kach terenowych. Ładowarki czołowe lub przegubowe stosuje się przy realizacji ro­bót ziemnych, gdzie z uwagi na duże zakresy nie jest wymagana wysoka zwrotność. Za pomocą ładowarek mogą być wykonywane lekkie roboty ziemne (płytkie wykopy, eksploatacja kopalni piasku i żwiru) w gruntach, gdy opory urabiania nie przekraczają 2 kG/cm2.
Szeroki zakres zastosowań ładowarek jednonaczyniowych umożliwia także ich bogaty osprzęt wymienny, który stanowią :

  • łyżki o pojemności do 5 m3 do odspajania i załadunku mas ziem­nych, konstruowane w postaci przedsiębiernych, podsiębiernych i chwytakowych do wykonywania wykopów szeroko- lub wąskoprzestrzennych w gruntach sypkich lub zbrylonych dzięki możliwości wymiany zębów w zależności od rodzaju grun­tu,
  • chwytaki do materiałów dłużycowych, tj.  rury, pręty, bale drewnia­ne itp./
  • chwytaki do materiałów sztukowych - pojemniki, beczki,
  • platformy lub widły do skrzyń, kontenerów i palet,
  • uniwersalne zblocza z hakami o nośności przekraczającej 150 kN.
  • Niekiedy ładowarki wyposażone są w lemiesz spycharki lub do wyci­nania zarośli, a także zrywarkę.

Ładowarki wielonaczyniowe, w których element roboczy stanowią czerpaki zainstalowane na łańcuchu, znajdują stosunkowo ograniczone zastosowanie w budownictwie drogowym, gdyż wygodniejsze na budowie są ruchliwe, mniejsze od nich ładowarki jednonaczyniowe. Przyczyną jest również charakter ich pracy, wymagający dla efektyw­niejszego wykorzystania, zabiegów natury organizacyjnej. Ładowarki te znajdują przede wszystkim zastosowanie na dużych placach składowych wytwórni mas mineralno - biturnicznych lub do robót załadunkowo-wyładunkowych materiałów sypkich. Mogą być także stoso­wane na trasie budowanej drogi lub w kopalniach piasku i żwirów do załadunku urobku ziemnego odspojonego przez inne maszyny.


Fot. 2. Koparko - ładowarka


Fot. 3. Ładowarka czołowa


Rys. 1. Ładowarki jednonaczyniowe


Rys. 2. Ładowarka zasięrzutna


Fot. 4. Ładowarka zasięrzutna