Równiarka jest maszyną podobną w działaniu do spycharki uniwersalnej z tym, że zakres stosowania do odspajania i przemiesz­czania gruntu jest ograniczony, ponieważ grubość skrawania gruntu, jak i odległość przemieszczania jest niewielka ze względu na małe wymiary lemiesza.


Rys. 1. Schemat równiarki


Fot. 1. Równiarka podczas pracy

Równiarki stosuje się szczególnie   przy robotach przygotowawczych i wykończeniowych, do poprzecznego przemieszczania gruntu, przy profilowaniu rowów, skarp i koryta ziemnego, a także przy robotach pomocniczych — do plantowania gruntu i usuwania zaśnieżenia.


Rys. 2. Warianty ustawienia lemiesza

Równiarki dzielą się na:

1. w zależności od rodzaju wykonywanych robót :

  • zwykłe
  • z przenośnikiem taśmowym

2. w zależności od siły pociągowej :

  • przyczepne /do ciągników kołowych lub gąsienicowych /
  • samojezdne

3. w zależności od systemu sterowania mechanizmów :

  • sterowaniu mechanicznym
  • sterowaniu hydraulicznym

4. w zależności od ilości osi :

  • dwuosiowe
  • trójosiowe


Fot. 2. Równiarka trójosiowa i dwoma lemieszami

Elementem roboczym równiarki jest lemiesz nastawny umieszczony między osiami na obrotnicy, który składa się z okładnicy i wymiennego noża, dostosowywanego do rodzaju pracy, jaką ma wykonać równiarka. Drugim elementem roboczym jest zrywarka w postaci zębów, przeznaczona do spulchnia­nia gruntów, jak również ubitego śniegu. W równiarkach dużej mocy zrywarka używana jest również do zrywania nawierzchni żwirowych, tłuczniowych oraz jako karczownik. Współczesne równiarki mają ponadto lemiesz umieszczony przed przednią osią, co pozwala równiarce pracować jako spycharka.Mogą też być wyposażone w urządzenia doczepne do lemiesza jak na rys. poniżej, pozwalające na profilowanie rowów drogowych.

 


Rys. 3. Widok przystawek montowanych na lemieszu środkowym dla profilowania rowów trójkątnych i trapezowych


Rys. 4. Widok równiarki przyczepnej obecnie nie używanej

W zależności od długości lemiesza, równiarki podzielić można na :

  • ciężkie  - długość lemiesza 3,0—4,5 m,
  • średnie  - długość lemiesza 2,5-3,0 m,
  • lekkie    - długość lemiesza 1,8- 2,5 m.

Równiarki samojezdne trójosiowe stosowane są najczęściej, ponieważ wachliwe zawieszenie tylnych kół umożliwia lepsze wyrównanie terenu, niż dwuosiowymi. W wielu typach równiarek koła na osi tylnej są zwrotne dla zmniejszenia promienia skrętu maszyny, jak i wytworzenia większego oporu przeciw bocznemu przesuwowi przy różnych ustawieniach lemiesza. Również w tym celu koła mogą być wychylane z płaszczyz­ny pionowej. W obecnie produkowanych równiarkach lemiesz można wysuwać zupełnie na zewnątrz, w lewo lub w prawo.  W tej pozycji lemiesza profiluje się skarpy i rowy. Do równiarki może być domontowany przenośnik taśmowy. Takim zespołem można odspajany grunt ładować na jadący obok środek transportowy lub przerzucić poza granicę pasa robót ziem­nych na odkład. Przenośnik taśmowy ustawiany jest pod kątem ok. 20 stopni do poziomu, a urobek podnoszony jest na wysokość 4,0 m. Wydajność równiarek z przenośnikiem jest bardzo duża i wynosi 300-400  m3/godz.


Rys. 5. Równiarka z broną talerzową i przenośnikiem taśmowym

Dla   równiarek z przenośnikiem taśmowym długość odcinka wykonywa­nego nasypu wynosi 500-2000 m, a dla równiarek bez przenośnika 300-500 m.
Ciężar równiarki samojezdnej waha się w granicach 40-140 kN.
Prędkość robocza zmienia się w różnych typach w bardzo szerokich granicach : 

  • do przodu   -   2-37 km/godz.
  • do tyłu        - 1,5-11km/godz.

Tab. 1. Wybór maszyn do wykonywania robót ziemnych