U ujścia wielu rzek, gdzie w biegu dolnym rzeki nie wykazują zdolności erozyjnej, występuje akumulacja aluwiów. Przy zaniku prądu, rzeka odkłada cały przemieszczany materiał ilasty tworząc charakterystyczne stożki ujściowe nazywane deltami, które są pocięte licznymi odnogami rzeki dla odprowadzenia normalnego przepływu. Z reguły są to obszary bardzo urodzajne – delta Nilu, Rodanu, Missisipi lub delta Wisły z Żuławami.
Rys. 1. Delta Nilu
Delta Wisły zasilana rumowiskiem wleczonym przez prądy rzeki ma wpływ również na batymetrię Zatoki Gdańskiej. Ocenia się, że objętość zgromadzonych dotychczas osadów wynosi 250 mln m3mułów, iłów, piasków i namułów organicznych, a miąższość tych warstw przekracza 50 m.
Implikuje to wiele problemów w żegludze, utrzymaniu odpowiednich głębokości nawigacyjnych, torów wodnych, pogłębianiu i odkładaniu refulatów. Przy założeniu, że Żuławy były budowane przez ok. 6 tys. lat, to Zatoka Gdańska może zapełnić się osadami przez kolejne 20 tys. lat. Gromadzące się w ujściowym odcinku Wisły osady już zmieniły krajobraz tej części wybrzeża, poporzez utworzenie się rozległych mielizn, wędrujących wysp piaszczystych w formie łach.
Rys. 2. Delta Wisły z Żuławami
W delcie Wisły dla przepuszczenia całkowitego przepływu wytworzyły się jej ramiona: Martwa Wisła, Leniwka, Nogat itd.