Erozja gruntu na ogół nie towarzyszy robotom inżynieryjnym. Jednak jest faktem, że zdjęcie gruntu rodzimego naturalnego pokrycia, takiego jak humus lub wyższa szata roślinna drzewa i krzewy może spowodować ogromny wzrost prędkości erozji.
Ilustrują to dane w tablicy 1, dotyczące zbocza z gliny pylastej o nachyleniu 1 : 14.
Tab. 1.
Zależność rocznego ubytku gruntu od pokrycia terenu |
|
Okrywa roślinna |
Ubytek gruntu [kN/ha] |
Las Trawa Użytki rolne Brak okrycia |
0,1 0,4 400 2400 ÷ 3600 |
Głównym czynnikiem wywołującym erozję są deszcze. Uderzenia kropel deszczu w nieosłonięty grunt powodują odspajanie jego cząstek i spłukiwanie ich przez wodę spływającą z wyższych połaci terenu. W przypadku dużych prędkości spływu występuje wzmożone odspajanie i spłukiwanie gruntu. Ubytek gruntu jest funkcją jego podatności na erozję i erozyjności opadu, jak również długości i pochyleniu stoku. Dla określonego zbioru tych czynników jedynym sposobem poprawiającym sytuację jest ochrona nieosłoniętego gruntu.
W każdym przypadku odpowiednio zastosowane maty dają trzy korzyści.
Po pierwsze stanowią one czasowe zabezpieczenie przed erozją dzięki pochłanianiu energii kinetycznej spadających kropel, które w przeciwnym razie odspajałyby cząstki gruntu.
Po drugie, przeciwdziałają one spływowi powierzchniowemu wody opadu i redukują tym samym zdolność do spłukiwania odspojonego gruntu.
Po trzecie wreszcie, geomaty będą zatrzymywać ciepło, wytwarzając mikroklimat sprzyjający wegetacji roślinności.
Geomaty i siatki mogą być użyte do zmniejszenia erozji gruntu w małych ciekach, w których główną przyczyną erozji jest płynąca woda. Brzegi cieków pokryte trawą mogą wytrzymać znaczne prędkości przepływu rzędu 2 m/s. Poprawę skuteczności zabezpieczenia można uzyskać przez wzmocnienie systemu korzeniowego matami podobnymi do stosowanych przy ochronie zboczy przed erozją.