Erozja gruntu na ogół nie towarzyszy robotom inżynieryjnym. Jednak jest faktem, że zdjęcie gruntu rodzimego naturalnego pokrycia, takiego jak humus lub wyższa szata roślinna drzewa  i krzewy może spowodować ogromny wzrost prędkości erozji. 

Ilustrują to dane w tablicy 1, dotyczące zbocza z gliny pylastej o nachyleniu 1 : 14.

Tab. 1.

Zależność rocznego ubytku
gruntu od pokrycia terenu

Okrywa roślinna

Ubytek gruntu [kN/ha]

Las

Trawa

Użytki rolne

Brak okrycia

0,1

0,4

400

2400 ÷ 3600


Głównym czynnikiem wywołującym erozję są deszcze. Uderzenia kropel deszczu w nieosłonięty grunt powodują odspajanie jego cząstek i spłukiwanie ich przez wodę spływającą z wyższych połaci terenu. W przypadku dużych prędkości spływu występuje wzmożone odspajanie i spłukiwanie gruntu. Ubytek gruntu jest funkcją jego podatności na erozję i erozyjności opadu, jak również długości i pochyleniu stoku. Dla określonego zbioru tych czynników jedynym sposobem poprawiającym sytuację jest ochrona nieosłoniętego gruntu.
W każdym przypadku odpowiednio zastosowane maty dają trzy korzyści. 

Po pierwsze stanowią one czasowe zabezpieczenie przed erozją dzięki pochłanianiu energii kinetycznej spadających kropel, które w przeciwnym razie odspajałyby cząstki gruntu. 

Po drugie, przeciwdziałają one spływowi powierzchniowemu wody opadu i redukują tym samym zdolność do spłukiwania odspojonego gruntu. 

Po trzecie wreszcie, geomaty będą zatrzymywać ciepło, wytwarzając mikroklimat sprzyjający wegetacji roślinności.

Geomaty i siatki mogą być użyte do zmniejszenia erozji gruntu w małych ciekach, w których główną przyczyną erozji jest płynąca woda. Brzegi cieków pokryte trawą mogą wytrzymać znaczne prędkości przepływu rzędu 2 m/s. Poprawę skuteczności zabezpieczenia można uzyskać przez wzmocnienie systemu korzeniowego matami podobnymi do stosowanych przy ochronie zboczy przed erozją.