Badanie spójności gruntu (cu) penetrometrem tłoczkowym należy wykonywać jako uzupełnienie badań makroskopowych. Penetrometr tłoczkowy z końcówką oraz z urządzeniem do pomiaru granicznej siły wciskania Qf przedstawiony jest na rys.1. Na końcówce powinien być oznaczony trwale poziom, do którego należy wciskać końcówkę w grunt. Podziałka urządzenia pomiarowego powinna wskazywać wartości cu, w kG /cm2, zgodnie ze wzorem:
cu = Kpp∙ Qf
w którym:
Kpp - współczynnik cechowania 
A - pole przekroju poprzecznego końcówki, cm2 (A = 0,316 cm2),
Nc - współczynnik nośności gruntu (Nc = 5,14)
Qf - graniczna siła wciskania, kG.
Rys. 1. Schemat penetrometru tłoczkowego z końcówką
Fot. 1. Penetrometr tłoczkowy z końcówką oraz z urządzeniem do pomiaru granicznej siły wciskania
Powierzchnia gruntu przeznaczonego do badań powinna być wyrównana. W tak przygotowany grunt należy wcisnąć końcówkę powoli i równomiernie. Gdy końcówka zagłębi się w grunt do oznaczonego na niej poziomu, należy odczytać na podziałce pomiarowej wartość spójności gruntu (cu). Badanie należy przeprowadzać w co najmniej pięciu punktach powierzchni gruntu.