Problematyka geotechnicznych badań podłoży gruntowych oraz fundamentowania jest jednym z podstawowych elementów  każdego procesu inwestycyjnego.

Przecież każda inwestycja wiąże się z posadowieniem na gruncie.

Jest to, jak niektórzy trafnie zauważają, mankament wynikający z istnienia grawitacji na naszej planecie.

Stąd też dokładne określenie warunków gruntowych stanowi bardzo istotne działanie wpływające na bezpieczeństwo konstrukcji oraz koszty związane z realizacją inwestycji.

Obecnie, w praktyce inżynierskiej, po wprowadzeniu szeregu aktów prawnych i normalizacji, dokonuje się swoista rewolucja. Dotyczy to szczególnie zmiany sposobów badań podłoża gruntowego, projektowania w tym także geotechnicznego, pomiarów parametrów, monitoringu obiektów wznoszonych, a przede wszystkim zmiany mentalności stron procesów inwestycyjnych.

Ogólnie, zakres badań powinien umożliwiać określenie i wydzielenie na ich podstawie warstw geotechnicznych z dokładnością odpowiadającą wymaganiom obliczeń nośności i stateczności budowli. Podłoże powinno być rozpoznane do głębokości strefy aktywnej oddziaływania budowli i zakończyć się  w warstwie gruntów nośnych.

Cechy podłoża należy ustalać każdorazowo na podstawie wierceń lub wykopów badawczych, sondowań  i innych badań polowych, badań makroskopowych oraz szczegółowych badań laboratoryjnych.

Badania laboratoryjne powinny objąć swoim zakresem przede wszystkim właściwości fizyko-mechaniczne warstw określanych zwykle ogólnikowo w różnego typu opracowaniach jako „nienośne”.

Należy pamiętać, że :

• Rozpoznanie geotechniczne należy planować w taki sposób, żeby istotne informacje oraz dane geotechniczne były dostępne na każdym etapie projektowania. Informacje geotechniczne należy dostosować do wymagań obiektu i przewidzianego ryzyka. Na etapie projektu budowlanego i wykonawczego informacje te i dane powinny zapewnić uniknięcie ryzyka wypadków, opóźnień i szkód.
• Celem badań geotechnicznych jest ustalenie warunków geotechnicznych ( gruntów, skał i wody gruntowej), aby określić właściwości gruntów i skał i aby zebrać dodatkową istotną wiedzę o danym terenie.
• Należy dokładnie zebrać, zapisać i zinterpretować informację geotechniczną. Informacja ta zależnie od potrzeb, powinna obejmować warunki występujące w podłożu, charakterystykę geologiczną, geomorfologiczną, aktywność sejsmiczną oraz warunki wodne. Należy uwzględnić zmienność warunków podłoża.
• Warunki występujące w podłożu, które mogą mieć wpływ na wybór kategorii geotechnicznej, powinny zostać określone w pierwszym etapie badań podłoża.

W roku 1998 ukazały się dwa dokumenty zmieniające w istotny sposób  zasady prowadzenia badań podłoża gruntowego. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 września 1998 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U. Nr 126, poz. 839)  wprowadziło pojęcia trzech kategorii geotechnicznych zależnych od warunków gruntowych (proste – złożone – skomplikowane) w powiązaniu z charakterem projektowanych obiektów. Jest to nawiązanie do europejskiej normy geotechnicznej, tzw. Eurokodu 7. Ważnym zapisem Rozporządzenia było zdefiniowanie „dokumentacji geotechnicznej” jako opracowania różnego od dokumentacji geologiczno-inżynierskiej. W § 8.2. Rozporządzenia stwierdza się bowiem, że dla trzeciej kategorii geotechnicznej, a w złożonych warunkach gruntowych także dla drugiej „poza dokumentacją geotechniczną należy wykonać dokumentację geologiczno-inżynierską, opracowaną zgodnie z odrębnymi przepisami”. 

Zarówno badania geotechniczne, jak i kategorie geotechniczne znalazły się również w wydanej także w roku 1998 obszernej „Instrukcji badań podłoża gruntowego budowli drogowych i mostowych” . 

W 2012 r. zmieniono rozporządzenie w sprawie ustalenia geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U. z 27.04.2012 r., poz. 463).

Działalność gospodarczą w geologii stosowanej regulują zapisy Prawa geologicznego i rozporządzeń wydanych na jego podstawie, zaś ustalenie geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych – ustawa 1994 r. ( z późniejszymi zmianami ) Prawo budowlane ( Dz. U. Nr 89, poz. 414), a w szczególności Rozporządzenie MSWiA.

Warunki gruntowe w zależności od stopnia skomplikowania dzieli się na:

1. proste – występujące w przypadku warstw gruntów jednorodnych genetycznie i  litologicznie, zalegających poziomo, nieobejmujących mineralnych gruntów słabonośnych, gruntów organicznych i nasypów niekontrolowanych, przy zwierciadle wody poniżej projektowanego poziomu posadowienia oraz braku występowania niekorzystnych zjawisk geologicznych;
2. złożone – występujące w przypadku warstw gruntów niejednorodnych, nieciągłych,  zmiennych genetycznie i litologicznie, obejmujących mineralne grunty słabonośne, grunty organiczne i nasypy niekontrolowane, przy zwierciadle wód gruntowych w poziomie projektowanego posadawiania i powyżej tego poziomu oraz przy braku występowania niekorzystnych zjawisk geologicznych;
3. skomplikowane – występujące w przypadku warstw gruntów objętych występowaniem niekorzystnych zjawisk geologicznych, zwłaszcza zjawisk i form krasowych, osuwiskowych, sufozyjnych, kurzawkowych, glacitektonicznych, gruntów    ekspansywnych i zapadowych, na obszarach szkód górniczych, przy możliwych nieciągłych deformacjach górotworu, w obszarach dolin i delt rzek oraz na obszarach morskich.

Zgodnie z Rozp. Min. Trans. Gosp. Mor. § 4.1. rozróżnia się 3 kategorie geotechniczne (Rozp. z dnia 25.04.2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych. Dz. U z dn. 27.04.2012 poz. 463).

Zgodnie z § 7.1  opracowuje się opinie geotechniczne, dokumentacje badań podłoża gruntowego i projekty geotechniczne. W przypadku obiektów III kategorii  geotechnicznej oraz w złożonych warunkach gruntowych II kategorii wykonuje się dodatkowo dokumentację geologiczno-inżynierską, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9.06.2011 – Prawo geologiczne i górnicze (D. U. Nr 163, poz. 381).

Ze względu na zapis w § 9 Rozporządzenia mówiący, iż badania i dokumentacja mają być zgodne z Eurokodem 7, to badania terenowe i pobieranie próbek gruntów do badań laboratoryjnych powinny odpowiadać odpowiednim klasom jakości, czyli od A1 do C5, w zależności od rozpatrywanego parametru fizyko-mechanicznego.

Problem odpowiedniego pobierania prób o przelocie ciągłym (rdzeniowy) dotyczy większości opracowań. Należy zwrócić szczególną uwagę na jakość robót geologicznych z uwagi na warunki glacitektoniczne panujące na rozpatrywanym terenie.

Chcąc ustrzec się od typowej praktyki geotechnicznej, gdzie nadal (nieprawnie) parametry gruntów są odczytywane z tablic lub są badane na próbkach dostarczanych w woreczkach z naruszoną strukturą i wilgotnością, należy tym bardziej podkreślać ten problem.

Następowały kolejne nowelizacje Prawa geologicznego, aż do aktualnej ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. (Dz. U. Nr 163, poz. 981). Odpowiednim zmianom ulegały rozporządzenia wykonawcze, w szczególności Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać dokumentacje hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie (ostatnia wersja z 8 maja 2014 r.; Dz. U. Nr 596 ).

Rys. 1. Przepisy prawa w zależności od rodzaju dokumentowania

 Tab. 1.Rodzaje potrzebnych dokumentów w zależności od warunków gruntowych i kategorii geotechnicznej

Należy wyraźnie podkreślić, że w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obowiązuje rozporządzenie z 2012 roku. Zarówno badania jak i dokumentacje muszą być zgodne z Eurokodem 7. Tym samym obowiązują nas klasy jakości prób gruntu, począwszy od A1 do C5 (tab. 2). 

Wyniki badań należy interpretować z uwzględnieniem poziomu wody gruntowej, rodzaju gruntu, metody wierceń, metody pobierania próbek, transportu i warunków składowania oraz przygotowywania próbek do badań. W zależności od rodzaju badanych właściwości gruntu, wyróżniono trzy kategorie metod pobierania próbek: A, B i C. Metodami kategorii A pobierane są próbki zupełnie nienaruszone, w których wilgotność i wskaźnik porowatości są takie jak w warunkach in situ, i nie następują w nich zmiany składników oraz składu chemicznego gruntu. Metodami kategorii B pobrać można próbki o naruszonej strukturze, zawierające wszystkie składniki gruntu in situ z zachowaniem naturalnej wilgotności. Metodami kategorii C można pobierać próbki o naruszonej strukturze i wilgotności.

Tablica 2. Klasy jakości próbek gruntu do badań laboratoryjnych 

Objaśnienia do tablicy 2 : 

1 – nienaruszone,  2 – naruszone,  3 – zagęszczone,  4 – przerobione,  5 – odtworzone.

Metoda A - próbki pobierane bez naruszania struktury gruntu z zachowaną wilgotnością i porowatością,

Metoda B - próbki z zachowaną wilgotnością i składem ziarnowym,

Metoda C - próbki umożliwiające jedynie określenie składu ziarnowego.

Dokumentowanie geotechniczne i geologiczno-inżynierskie.

Wszystkie ostatnio dokonane działania związane ze zmianami legislacyjnymi w zakresie geotechniki, podporządkowane są dążeniu do pełnej zgodności stanu polskiego prawa z Eurokodem 7.

Należy podkreślić, że Ustawa – Prawo budowlane w art. 34, ust 3, pkt 4 już wcześniej definiowała zawartość projektu budowlanego, wprowadzając pojęcie geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych jako integralnej części projektu architektoniczno-budowlanego.

Począwszy od 2011 r. regulacjom prawnym poddano praktycznie cały proces rozpoznania podłoża i przygotowania inwestycji na podstawie projektowania geotechnicznego wyznaczając odpowiednie grupy zawodowe odpowiedzialne za poszczególne fazy i etapy procesu inwestycyjnego.

Geotechniczna ocena warunków posadowienia stanowi integralną część projektu budowlanego, służącą do właściwego i bezpiecznego zaprojektowania obiektu na podstawie przeprowadzonego rozpoznania podłoża.

Jest ona ustalana na podstawie wszystkich dostępnych danych geologicznych i geotechnicznych, obejmując :

• określenie kategorii geotechnicznej budowli lub jej fragmentów,
• zestawienie informacji i danych liczbowych właściwości gruntów, 
• zestawienie wartości charakterystycznych i obliczeniowych parametrów geotechnicznych gruntów w podłożu i w bezpośrednim otoczeniu obiektu.

Warunki posadowienia powinny zawierać zalecenia konstrukcyjne, dotyczące:

• wykonawstwa robót ziemnych i fundamentowych,
• prognozy współoddziaływania konstrukcji z podłożem,
• zachowania się podłoża w czasie budowy i eksploatacji,
• danych koniecznych do ochrony gruntów i wód gruntowych przed zanieczyszczeniem.

Ocena geotechnicznych warunków posadowienia może być zawarta w jednej z form opracowania:

• opinii geotechnicznej, gdy jest dostępne wystarczające rozpoznanie podłoża,
• opinii geotechnicznej z uzupełniającymi badaniami (bez robót geologicznych), jeżeli dostępne rozpoznanie podłoża nie jest wystarczające,
• projektu geotechniczno - konstrukcyjnego stanowiącego część projektu budowlanego. 

Zgodnie z zapisami Rozporządzenia MTB i GM w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych z dn. 25 kwietnia 2012 r. (Dz. U z 2012 r. poz. 463), dla obiektów budowlanych wymagających wykonania robót geologicznych, zaliczonych do III kategorii geotechnicznej oraz w złożonych warunkach gruntowych do II kategorii geotechnicznej, poza dokumentacją geotechniczną należy wykonać dokumentację geologiczno-inżynierską, opracowaną według odrębnych przepisów.

Istotnym zadaniem jest określenie wartości parametrów geotechnicznych (charakterystycznych i obliczeniowych) wszystkich warstw podłoża (także „nienośnych") z oceną potrzeby redukcji czy modyfikacji tych parametrów w dostosowaniu do konstrukcji i zachowania budowli. Dokumentacja może też zawierać zalecenia rozwiązań konstrukcyjnych lub projekt fundamentów, poparty odpowiednimi analizami obliczeniowymi, oraz prognozę współdziałania konstrukcji z podłożem i jej zachowania w czasie budowy i eksploatacji, ewentualnie wskazówki dotyczące sposobu poprawy lub modyfikacji warunków podłoża oraz wytyczne rozwiązywania problemów geotechnicznych mogących pojawić się w trakcie robót.

Zgodnie z §3 ust.1  rozporządzeniem MTB i GM w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych z dn. 25 kwietnia 2012 r.  zakres czynności przy ustalaniu geotechnicznych warunków posadawiania (w zależności od sytuacji projektowej) obejmuje:

• kwalifikację obiektu budowlanego do odpowiedniej kategorii geotechnicznej,
• projektowanie odwodnień budowlanych, barier lub ekranów uszczelniających,
• ocenę przydatności gruntów na potrzeby wykonywania budowli ziemnych,
• określenie nośności, przemieszczeń i ogólnej stateczności podłoża gruntowego,
• ocenę stateczności zboczy, skarp i wykopów i nasypów,
• ustalenie wzajemnych oddziaływań obiektu budowlanego i podłoża gruntowego, obiektu budowlanego i wód gruntowych, obiektu budowlanego i sąsiadujących z nim innych obiektów budowlanych na różnych etapach budowy i eksploatacji,
• wybór metody wzmacniania podłoża gruntowego i stabilizacji zboczy, skarp wykopów i nasypów,
• ocenę stopnia zanieczyszczenia podłoża gruntowego i dobór metody oczyszczenia gruntu.

Paragraf 3 ust. 3 rozporządzenia  MTB i GM w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych z dn. 25 kwietnia 2012 r.  określa formy przedstawienia geotechnicznych warunków posadowienia, wprowadzając pojęcia: opinii. geotechnicznej, dokumentacji badań podłoża gruntowego i projektu geotechnicznego. Zarówno forma przedstawienia geotechnicznych warunków posadowienia, jak i zakres niezbędnych czynności dla ich określenia uzależnione są od kategorii geotechnicznej obiektu budowlanego (§ 3 ust. 2 i 4). 

Pojęcie  kategorii geotechnicznej jest kluczowe w przedmiotowym rozporządzeniu  MTB i GM w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych z dn. 25 kwietnia 2012 r.  Kategorię geotechniczną ustala się w zależności od stopnia skomplikowania warunków gruntowych, konstrukcji obiektu   budowlanego, wartości technicznej i zabytkowej obiektu budowlanego oraz możliwości znaczącego oddziaływania obiektu na środowisko (§ 4 ust. 1). 

W § 4 ust. 2 określone zostały warunki gruntowe w zależności od stopnia ich skomplikowania (proste, złożone, skomplikowane), natomiast § 4 ust. 3 rozporządzenia  MTB i GM w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych z dn. 25 kwietnia 2012 r. określa zasady zaliczania obiektów budowlanych do pierwszej, drugiej i trzeciej kategorii geotechnicznej, z uwzględnieniem stopnia skomplikowania warunków gruntowych i pozostałych kryteriów. 

W zależności od przyjętej kategorii geotechnicznej rozporządzenie  MTB i GM w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych z dn. 25 kwietnia 2012 r. określa zakres niezbędnych badań geotechnicznych   (§ 6). 

Wyniki badań geotechnicznych, zgodnie z uregulowaniami niniejszego rozporządzenia (§ 7), sporządza się w formie:

• opinii geotechnicznej (zdefiniowanej w § 8 rozporządzenia) dla wszystkich kategorii geotechnicznych;
• dokumentacji badań podłoża gruntowego (zdefiniowanej w § 9 zgodnej z PN-EN 1997-2: 2009) dla drugiej i trzeciej kategorii geotechnicznej;
• projektu geotechnicznego (zdefiniowanego w § 10) dla drugiej i trzeciej kategorii geotechnicznej.

Ponadto w § 7  ust.3  rozporządzenia MTB i GM w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych z dn. 25 kwietnia 2012 r. dla obiektów zaliczonych do drugiej kategorii geotechnicznej w złożonych warunkach gruntowych oraz obiektów zaliczonych do trzeciej kategorii geotechnicznej ustawodawca określił konieczność sporządzenia odrębnej  dokumentacji geologiczno-inżynierskiej zgodnie z przepisami Ustawy – Prawo geologiczne i górnicze z 9.06.2011 r.

Przykłady konstrukcji, które mogą być zaliczone do kategorii I :

• wykopy powyżej zwierciadła wody lub poniżej, gdy doświadczenia miejscowe wskazują, że wykonanie ich będzie łatwe, 
• posadowienia bezpośrednie obiektów mostowych ze swobodnie podpartymi przęsłami  rozpiętości do 15 m w prostych warunkach podłoża, 
• nasypy wysokości do 3 m oraz ściany oporowe i zabezpieczenia wykopów, gdy różnica poziomów nie przekracza 2 m,
• płytkie wykopy przy układaniu przepustów lub przewodów, rowów odwadniających itp.,
• budynki jedno- lub dwukondygnacyjne o prostej konstrukcji, posadowione na owych fundamentach bezpośrednich lub na palach.

Przykłady konstrukcji, które mogą być zaliczone do kategorii II :

• typowe posadowienia bezpośrednich i palowych podpór mostowych i budynków o złożonej konstrukcji,
• ściany oporowe lub inne konstrukcje oporowe, utrzymujące grunt i wodę oraz  zabezpieczenia wykopów, gdy różnica poziomów jest większa od 2 m,
• nasypy budowli ziemnych wysokości ponad 3 m,
• kotwy gruntowe i podobne systemy,
• przyczółki i filary mostowe oraz nabrzeża,
• wykopy i przekopy na zboczach w złożonych warunkach podłoża,
• tunele w twardych i niespękanych skałach, nieobciążonych wodami naporowymi i nie wymagające szczególnej szczelności, tunele odkrywkowe itp.

Przykłady konstrukcji, które mogą być zaliczone do kategorii III :

• autostrady i drogi ekspresowe (klasy I i II),
• mosty przez rzeki o świetle ponad 100 m lub rozpiętości przęseł powyżej 100 m,
• głębokie wykopy poniżej zwierciadła wody,
• nietypowe fundamenty głębokie i specjalne,
• urządzenia służące do czasowego lub trwałego obniżania poziomu wody gruntowej, wywołujące ryzyko dużych przemieszczeń mas gruntu i zniszczenia konstrukcji,
• przekopy i przejścia pod terenami o dużym natężeniu ruchu drogowego,
• konstrukcje nabrzeży,
• konstrukcje narażone na wstrząsy sejsmiczne lub położone na terenach górniczych kategorii II i wyższych,
• konstrukcje posadowione na gruntach pęczniejących i zapadowych,
• wykopy prowadzone w trudnych warunkach, zwłaszcza wśród zabudowy,
• tunele w skałach miękkich i spękanych, obciążonych wodami naporowymi, wymagające szczelności.

Tab.3.  Kategorie geotechniczne obiektu budowlanego i form przygotowania geotechnicznych warunków posadowienia

 - konieczność sporządzenia dokumentacji geologiczno-inżynierskiej

Forma opracowania geotechnicznych warunków posadowienia

  - opinia geotechniczna

  - opinia geotechniczna + dokumentacja badań podłoża + projekt geotechniczny

   - opinia geotechniczna + dokumentacja badań podłoża + projekt geotechniczny

Tab.4.  Wymagane formy opracowań wyników badań podłoża gruntowego w  zależności od etapu inwestycji

Rys.2. Schemat potrzebnych dokumentów dla wybranej kategorii geotechnicznej vs. potrzebne uprawnienia.

Niejednoznaczności przepisów Ustawy Prawo budowlane, Rozp. MTBiGM z dnia 25.04.2012 r. oraz Ustawy Prawo geologiczne i górnicze błędne niejednokrotnie tłumaczenie zwrotów zawartych w Eurokodzie 7 (PN-EN 1997-1,2) spowodowały zrozumiałe zaniepokojenie wśród projektantów konstrukcji budowlanych, geologów inżynierskich i geotechników.

Podstawą prawną  Rozp. MTBiGM z 25.04.2012 r. są zapisy art. 34, ustęp 3 i 6 ustawy Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz.1623, z późn. zm.). Powołanie w Prawie budowlanym sprawia,  że rozporządzenie podlega tylko i wyłącznie przepisom ustawy Prawo

budowlane. 

Dokumentacje geotechniczne wchodzące w skład ustalania warunków geotechnicznych posadawiania obiektów budowlanych (opinia geotechniczna, dokumentacja badan podłoża gruntowego i projekt geotechniczny) nie podlegają więc przepisom Prawa geologicznego i górniczego i związanych z nim rozporządzeń.

W żadnym przypadku nie wymagają konieczności zatwierdzania przez geologa wojewódzkiego. Osoby wykonujące poszczególne dokumentacje geotechniczne nie podlegają

zasadom kwalifikacji określonym w przepisach związanych z Prawem geologicznym i górniczym, a tym samym nie musza posiadać uprawnień geologicznych w świetle stosownego rozporządzenia do tej ustawy.

W przypadku niektórych obiektów budowlanych, w trzeciej kategorii geotechnicznej, przy występowaniu skomplikowanych warunków gruntowo-wodnych, niezbędna jest zarówno dokumentacja geologiczno-inżynierska (w myśl definicji przedstawionej na końcu stanowiska) jak i dokumentacja hydrogeologiczna, o czym zapomniano w tekście rozporządzenia. W przypadku obiektów hydrotechnicznych może być dodatkowo wymagany operat wodno-prawny, a w przypadku niektórych obiektów budowlanych raport o oddziaływaniu na środowisko.

Zmiany w rozporządzeniu z 25 kwietnia 2012 r. są wynikiem harmonizacji polskiego Prawa budowlanego z europejskimi normami konstrukcyjnymi, w tym przypadku z Eurokodem 7 (PN-EN 1997-1, 2). W Eurokodzie 7 nie występują badania geologiczno-inżynierskie podłoża, natomiast mówi się wyraźnie o laboratoryjnych i polowych badaniach geotechnicznych i ściśle określa się procedury tych badań. Wprowadzono również jednoznaczne pojęcie dokumentacji badan podłoża gruntowego. Również pojęcie projektu geotechnicznego jest wynikiem harmonizacji polskiego prawa z normami europejskimi.

W rozporządzeniu w § 8 zawarta jest definicja opinii geotechnicznej, w § 9 definicja dokumentacji badan podłoża gruntowego, a w § 10 definicja projektu geotechnicznego.

Tablica 5. Wykaz czynności geotechnicznych

Zgodnie z tymi zapisami, w oryginalnym tekście mamy:

• Geotechnical design report – GDR   -  ( Raport geotechniczny),
• Ground investigation report – GIR    -  (Dokumentacja badań podłoża).

Rys. 3. Zakres odpowiedzialności za obiekt 

Projekt geotechniczny, który jako wyrażenie pojawił się w różnego rodzaju zapisach, artykułach, a nawet materiałach aplikacyjnych jest w sumie niefortunnym tłumaczeniem z języka angielskiego GDR.

Słowo „design” w języku angielskim nie dotyczy tylko i wyłącznie projektowania.

Stąd wniosek o zmianę określenia:

Obecnie, przez to „niefortunne tłumaczenie GDR” można zauważyć mylenie pojęć.

Bardzo często pojawiają się wśród projektantów dylematy : czy „projekt geotechniczny” to projekt fundamentów i jeszcze w dodatku z doborem zbrojenia !!!?

A może, to jest Projekt Wykonawczy?!!!

Jest to konsekwencja niekonsekwencji osób, które nie widziały rozbieżności w trakcie tłumaczenia m.in. tego zwrotu (GDR).

Według autorów tego tłumaczenia, projekt geotechniczny powinien zawierać:

• obliczeniowe parametry geotechniczne,
• częściowe współczynniki bezpieczeństwa,
• obliczeniowy model podłoża gruntowego (przekrój geotechniczny),
• obliczenia nośności podłoża,
• obliczenia osiadań,
• obliczenia ogólnej stateczności podłoża,
• określenie oddziaływań od gruntu i wody gruntowej,
• sposób przeciwdziałania jej skutkom,
• zakres prowadzenia monitoringu obiektu budowlanego.

Czy wyżej wymienione składniki mogą po pierwsze kojarzyć się z projektem geotechnicznym, i po drugie być opatrzone słowem „projekt”.

Na oba pytania sądzę, że trafnie można odpowiedzieć : NIE !

Wszystkie te składniki służą dopiero projektantowi konstrukcji do stosownych obliczeń i do wyboru odpowiedniego fundamentowania.

W ten sposób odpowiedziałem na wcześniejsze pytanie dotyczące pryncypiów projektantów konstrukcji.

Podstawowe definicje

Projektant konstrukcji obiektu budowlanego posiadający odpowiednie uprawnienia bez ograniczeń :

• może sam wykonać opinię geotechniczną i projekt geotechniczny,, ponosząc pełną odpowiedzialność prawną za wykonanie tego projektu,,
• może zlecić wykonanie projektu geotechnicznego uprawnionemu geotechnikowi i wówczas geotechnik weźmie całkowitą odpowiedzialność prawną za wykonanie tego projektu.

Kategoria geotechniczna obiektu budowlanego - rozumie się przez to stopień skomplikowania obiektu budowlanego, złożoność warunków gruntowych, współpracę konstrukcji i podłoża gruntowego, a także potencjalne oddziaływanie konstrukcji na środowisko oraz środowiska na konstrukcję;

Opinia geotechniczna – rozumie się przez to dokument techniczny,

• który w pierwszej kategorii geotechnicznej, w prostych warunkach gruntowych, w zwięzłej  formie zastępuje dokumentacje badan podłoża gruntowego przez ustalenie warunków geotechnicznych posadowienia obiektów budowlanych, w zależności od potrzeb z wynikami badań laboratoryjnych i polowych;
• lub określa kategorię geotechniczną obiektu budowlanego lub jej zmianę;
• lub w drugiej i trzeciej kategorii geotechnicznej określa  zakres laboratoryjnych i polowych badań podłoża gruntowego, niezbędnych do wykonania obliczeń w ramach projektu geotechnicznego; 
• lub w procesie projektowania i wykonawstwa służy do wyjaśnienia kwestii geotechnicznych istotnych dla projektanta konstrukcji obiektu budowlanego, projektanta robót geotechnicznych lub wykonawcy obiektu budowlanego;

Dokumentacja badan podłoża gruntowego – rozumie się przez to opracowanie,

• zgodnie z Polskimi Normami PN-EN 1997-1: Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne - Część 1: Zasady ogólne i
• PN-EN1997-2: Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne - Część 2: Rozpoznanie i badanie podłoża gruntowego,

zawierające opis metodyki polowych i laboratoryjnych badan gruntu, ich wyniki i interpretacje, model geologiczny oraz zestawienie wartości zbadanych właściwości fizyko-mechanicznych gruntu dla każdej warstwy, niezbędne do opracowania projektu geotechnicznego;

Projekt geotechniczny - rozumie się przez to część projektu budowlanego zawierającą, 

• zgodnie z Polskimi Normami PN-EN 1997 : Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne 

            - Część 1: Zasady ogólne i 

• PN-EN 1997-2: Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne 

            - Część 2: Rozpoznanie i badanie podłoża gruntowego, 

określenie obliczeniowych  (projektowych) parametrów geotechnicznych, wartości częściowych współczynników bezpieczeństwa, obliczeniowy model podłoża gruntowego (w prostych przypadkach przekrój geotechniczny podłoża gruntowego), obliczenia nośności i stateczności gruntu i fundamentów konstrukcji, specyfikację badań niezbędnych do zapewnienia jakości robót ziemnych i specjalistycznych robót geotechnicznych oraz dane dla projektanta konstrukcji niezbędne do bezpiecznego zaprojektowania fundamentów obiektu budowlanego;

Dokumentacja geologiczno-inżynierska - rozumie się przez to opracowanie zawierające wyniki badań i analizy niekorzystnych warunków geologicznych, zwłaszcza zjawisk i form krasowych, osuwiskowych, sufozyjnych, kurzawkowych, glacitektonicznych,   gruntów

ekspansywnych i zapadowych, na obszarach szkód górniczych, przy możliwych deformacjach górotworu, w obszarach dolin i delt rzek oraz na obszarach morskich.