Łachą nazywana jest odnoga rzeki, meander lub dawne jej koryto, najczęściej wypełnione wodą stojącą w postaci jeziora. Łachą nazywana jest też piaszczysta mielizna odłożona na rzece w trakcie procesu sedymentacji materiału wleczonego w nurcie. W trakcie przyboru wód, przejścia czoła fali powodziowej lub innych kataklizmów i zwiększenia prędkości przepływu, podstawowy nurt rzeki może przeciąć nasadę zakola skracając sobie drogę. Zwiększenie się spadku na takim odcinku powoduje bardzo szybką erozję nowego koryta i zamulenie odnóg przerwanego zakola. W miejscach przerwania skrótu pomiędzy sąsiednimi zakolami pozostały meander staje się jeziorem w kształcie owalnym, a rzeka przybiera nowy nurt. Takie przerwane zakole stopniowo zamiera i zarasta. W ten sposób powstaje łacha, czyli starorzecze. Przykładem takich łach i zjawisk wędrówki meandrów jest środkowy bieg Wisły, np. na wysokości Annopola.
Rys. 1. Przerwanie meandra i powstanie łachy, czyli starorzecza ( a- nowe koryto rzeki, b- koryto stare, c- łacha )
Fot. 1. Typowe odkładanie materiału wleczonego w nurcie rzeki
Fot. 2. Piaszczysta mielizna na rzece (ławica)
Fot. 3. Przerwanie meandra i powstanie łachy
Fot. 4. Przerwanie meandra i powstanie łachy wypiętrzonej i podwodnej
Fot. 5. Przykłady tworzenia się piaszczystych mielizn, ławic i powolne zmiany w nurcie rzeki