Przy projektowaniu odwodnienia deszczowego na terenie płaskim, przy braku na­turalnych odbiorników wód opadowych oraz gdy budowa kanalizacji jest niemoż­liwa lub nieopłacalna, wykonuje się niekiedy studnie chłonne. Wody powierzch­niowe zebrane za pomocą rowu, drenażu lub krótkich odcinków kanalizacji infil­trują w obrębie studni chłonnej w głąb przepuszczalnych warstw skalnych leżących poniżej powierzchni terenu.


Rys. 1. Typowa konstrukcja studni chłonnej

Przy lokalizacji studni chłonnej należy uwzględnić możliwość zanieczyszczenia wód gruntowych - zdolność samooczyszczania w ob­rębie studni chłonnych jest znacznie niższa niż w przypadku zbiornika chłonnego. Zdolność chłonna studni  Q określa ilość wody, która może wsiąknąć ze studni w jednostce czasu. Wyznacza się ją doświadczalnie na podstawie próby wsiąkania w terenie lub rachunkowo na podstawie rozpoznania warunków hydro­geologicznych, przyjętych wymiarów studni i odwadnianej powierzchni. Zdolność chłonną wyraża się w m3/s.


Rys. 2. Rodzaje studni chłonnych

Zależnie od wodoprzepuszczalności gruntu oraz poziomu wód gruntowych wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje studni chłonnych:

typ a) - studnia o głębokości wody w studni hs znajduje się całkowicie w warstwie wodoprzepuszczalnej powyżej swobodnego zwierciadła   wody gruntowej;
typ b) - studnia o głębokości wody w studni hs  znajduje się w warstwie nieprze­puszczalnej o miąższości równej głębokości studni lub większej, przy zwierciadle swobodnym wody gruntowej poniżej dna studni;
typ c) - studnia znajduje się w górnej swej części w warstwie nieprzepuszczalnej, na­tomiast w    dolnej części w warstwie przepuszczalnej (przebija warstwę nie­przepuszczalną). Swobodne zwierciadło wody gruntowej znajduje się do wysokości H wewnątrz studni, natomiast poziom wody w studni wynosi hs ;
typ d) - studnia znajduje się całkowicie w warstwie nieprzepuszczalnej aż do jej spągu (tzn. do dolnej powierzchni warstwy). Woda gruntowa występuje w po­staci napiętej i sięga (po rozprężeniu) do wysokości H wewnątrz studni. Efektywność tego typu studni jest niepewna z uwagi na działanie siły na­poru dążącej do wyrównania poziomów zwierciadła wody w studni.


Fot. 1. Zakładanie kręgów jako studni chłonnej dla deszczówki

Zdolność chłonna studni zależy nie tylko od jej przekroju poprzecznego i wodoprzepuszczalności gruntu, ale także od wysokości słupa wody nad warstwami filtru odwrotnego. Studnie chłonne powinno się umieszczać w odległości min. 20,0 m od podstawy nasypu drogowego.

Literatura:

  1. Buszma E. [i in.] : Budowa dróg. Cz. I. PWSZ 1969,
  2. Przewłocki O. [i in.]: Studnie. Arkady, Warszawa 1966,
  3. Sokołowski J., Żbikowski A.: Odwodnienia budowlane i osiedlowe. Wyd. SGGW, Warszawa 1993.