Najbardziej rozpowszechnionym rodzajem maszyn zagęszczających stosowanych we wszystkich rodzajach budownictwa są walce statyczne. Ze względu na różne technologie procesu zagęszczania stosowane są różne konstrukcje walców statycznych. Walce statyczne można podzielić na grupy ze względu na wspólne charakterystyczne cechy lub sposób działania oraz sposób napędu.
Klasyfikację walców statycznych przedstawiono na rys. 1.
Niewielka głębokość zagęszczania, uzyskiwana przy użyciu walców statycznych, znacznie ogranicza zakres ich zastosowania. Walce statyczne gładkie w robotach drogowych są zwykle stosowane do prac końcowych, których głównym celem jest uzyskanie równej i gładkiej powierzchni przy niewielkiej głębokości zagęszczenia. Stosowane są też w robotach ogólnobudowlanych do zagęszczania podsypek pod fundamenty: piaskowych, żwirowych i tłuczniowych (wciskanie tłucznia w podłoże gruntów spoistych).
Walce statyczne stosuje się też do dogęszczania górnych warstw nasypów zagęszczanych sprzętem wibracyjnym oraz do zagęszczania warstw gruntów spoistych wbudowywanych w takie nasypy, jak np. rdzenie i ekrany zapór, warstwy uszczelniające składowisk odpadów (w tym przypadku najodpowiedniejsze są statyczne walce okołkowane lub walce ogumione). Do zagęszczania gruntów spoistych w nasypie w postaci brył najlepiej jest stosować walce okołkowane lub ożebrowane (kratowe).
Typ walca do zagęszczania podłoża i warstw w nasypach powinien być odpowiednio dobrany przez projektanta, zależnie od rodzaju robót oraz rodzaju i wilgotności gruntu. Grubość warstw zagęszczanych w nasypach, w zależności od rodzaju gruntu i maszyn zagęszczających, można orientacyjnie przyjąć wg tab.1 lub dokładnie ustalić na podstawie próbnego zagęszczania na poletku badawczym, przygotowanym bezpośrednio na budowie.
Ugniatanie gruntu występuje każdorazowo wtedy, gdy każda część gruntu zagęszczanego przechodzi kilka cykli odkształcenia (co najmniej 2 cykle), przy czym każdy cykl obejmuje odkształcenia w co najmniej dwóch różnych kierunkach.
Tablica 1. Orientacyjne wartości grubości warstw zagęszczanych i liczba przejść maszyn o działaniu statycznym. [1]
Rys.1. Klasyfikacja walców statycznych [2]
Do maszyn ugniatających grunt można zaliczyć walce ugniatające i walce ogumione o kołach tak zawieszonych, że mają możliwość wykonywania ruchu wahadłowego. Walce tych typów efektywniej zagęszczają grunty niż walce statyczne.
Literatura:
- Materiały z konf.: Podłoże i fundamenty budowli drogowych. IBDiM, Kielce 2012,
- Pałys F.,Smoręda Z.: Poradnik technika melioranta. PWRiL. W-wa 1986,