Encyklopedia

z zastosowaniem geomembran HDPE w obiektach typu wały ppow., zbiorniki wodne, kanały, składowiska i wylewiska.

Hydrotechnika i hydrogeotechnika to przede wszystkim całokształt zagadnień dotyczących synergii obiektów budowlanych i środowiska wodnego w tym m.in. rzek, mórz i wód gruntowych z wykorzystaniem efektów do celów gospodarczych. Planując realizację obiektów budownictwa hydrotechnicznego należy pamiętać o jego specyfice i zdawać sobie sprawę z uwarunkowań panujących w tej dziedzinie. Realizacja budowli wodnych i nie tylko związana jest z wodą, jej złożonością i warunkami. Każdorazowo organizacja robót uwzględniać powinna przepływy wód i ich oddziaływanie na konstrukcje. Problem przepustowości wody lub jej ujmowania w trakcie realizacji inwestycji jest najbardziej charakterystyczną cechą placów budów obiektów budowlanych. Stąd też specyfika budownictwa wodnego i ziemnego wymaga  w całym procesie inwestycyjnym doskonałego przygotowania kadry projektantów i wykonawców z zakresu hydrologii, geologii, geotechniki, mechaniki budowli, hydrauliki itd. Prawidłowy proces prac studialnych i projektowych powinien opierać się na analizach i badaniach począwszy od dobrego rozpoznania warunków hydro-geotechnicznych. Dobrze wykonany projekt, prawidłowa realizacja obiektu i właściwie prowadzona eksploatacja zmniejszają na ogół prawdopodobieństwo wystąpienia katastrof i awarii. Woda w swoim obiegu w przyrodzie jest najbardziej agresywnym czynnikiem wywołującym erozję gruntu. Zakres zniszczeń spowodowanych przez erozję jest bardzo zróżnicowany i zależy od wielu czynników:

Erozja jest więc procesem naturalnym, stanowiącym część cyklu geologicznego w całym systemie hydrologicznym, a działania ludzkie związane z ochroną przed erozją mają jedynie na celu osłabienie tego procesu. W związku z powyższym projektowanie, wykonywanie, nadzorowanie i odbiory robót powinny odbywać się według najnowszych zasad sztuki inżynierskiej i zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przygotowany materiał jest podsumowaniem 25-letnich doświadczeń w tej dziedzinie i stanowi swoiste kompendium wiedzy.

1. Rys historyczny.

Z perspektywy czasu należy stwierdzić, że w dziedzinie geomembran zmieniło się wiele. Po trudnych początkach wdrażania systemów z uszczelnieniami geomembranowymi, ta bardzo ważna dziedzina budownictwa była pozostawiona sama sobie do roku 1997. Dopiero wtedy ukazuje się norma PN-B-10290 „ Ogólne wymagania dotyczące wykonawstwa geomembran w budowie składowisk odpadów stałych ”. Brak konsekwentnych działań legislacyjnych instytucji do tego powołanych ( PKN, ITB, IBDiM itp. ) począwszy od pierwszych zastosowań geomembran, tj od 1989 r. powodowało nieporozumienia wśród wykonawców tych robót, a także pozostałych uczestników procesu inwestycyjnego z inwestorami zastępczymi, inspektorami nadzoru i kierownikami budów na czele. O skutkach tych zaniechań będzie można przekonać się dopiero za kilkanaście lat, kiedy zaczną pojawiać się sygnały o ujawnionych nieszczelnościach wykonanych wcześniej warstw uszczelnień wałów ppow., zbiorników wodnych, kanałów, składowisk i wylewisk. Norma opracowana w 1997 r przez PKN i jej Normalizacyjną Komisję Problemową Nr 142 ds. geosyntetyków stworzyła  czytelne podstawy jako system dla kontroli i odbioru robót uszczelnieniowych [17]. System taki działa już od dawna  w krajach zachodnich i doskonale zdaje egzamin do dziś. Był on niechętnie przyjęty przez naszych rodzimych wykonawców.    W tym też czasie zakończony został swoistego rodzaju dyktat ze strony firm instalujących geomembrany. Wynikał on przede wszystkim  z braku dostatecznej wiedzy w tej dziedzinie zarówno wśród projektantów jak i nadzoru budowlanego. Następny etap polegający na wdrożeniu wewnętrznego systemu kontroli jakości przyszedł dopiero po 2003 roku dla firm, które chciały nadal liczyć się na rynku wykonawców.

2. Warunki techniczne wykonywania i odbioru warstw uszczelnień z zastosowaniem geomembran.

Składowiska odpadów komunalnych i przemysłowych, wylewiska nieczystości i substancji toksycznych jak również wszelkiego rodzaju zbiorniki ziemne, żelbetowe i stalowe są szczególną grupą obiektów w których zastosowane geosyntetyki powinny podlegać surowym reżimom technologicznym i zrozumieniem celu przedsięwzięcia przez wszystkie strony biorące udział w realizacji inwestycji. Poszczególne etapy planowanej inwestycji przeważnie realizowane są w następującej kolejności :