Konsolidacją gruntów nazywa się proces równoczesnego zmniejszania się zawartości wody i objętości porów w gruncie po zaistnieniu przyrostu naprężeń. Z tego wynika, że w trakcie konsolidacji grunty mineralne niespoiste osiadają stosunkowo niewiele, a grunty ściśliwe, szczególnie organiczne osiadają bardzo dużo. Proces konsolidacji w gruntach ściśliwych charakteryzuje się tym, że bezpośrednio po zwiększeniu obciążenia gruntu cały przyrost nacisku woda gruntowa w porach gruntu jako nadciśnienie, a przyrost naprężeń efektywnych jest znikomy. W miarę upływu czasu nadciśnienie w wodzie maleje wskutek odpływu wody poza strefę obciążoną z jednoczesnym przyrostem naprężeń efektywnych w szkielecie gruntowym. Cały proces konsolidacji znamienny jest tym, że po jego zakończeniu ciśnienie w wodzie jest równe ciśnieniu hydrostatycznemu, jakie było przed rozpoczęciem konsolidacji podłoża, a naprężenia efektywne zwiększają swoją wartość o cały przyrost nacisku na grunt. Konsolidację dzieli się na :

  • jednowymiarową ( liniową) kiedy obciążenie działa na nieograniczonej powierzchni, a warstwa gruntów osiada tylko w kierunku pionowym,
  • płaską, kiedy na powierzchnię terenu działa obciążenie równomiernie rozłożone pasmowe o nieskończonej długości,
  • przestrzenną, kiedy pod nasypem stosuje się techniki i technologie przyspieszające odsączanie wody w kierunkach pionowym i poziomym.