Wybór rodzaju i zakresu metod badawczych oraz lokalizacji punktów badań należy dostosować do przewidywanego rodzaju budowli, metody posadowienia, ulepszenia podłoża i głębokości posadowienia.
Wyniki analizy materiałów archiwalnych i wizji w terenie należy uwzględnić podczas wyboru metod badawczych i lokalizacji punktów badawczych. Projektowane badania powinny zapewnić rozpoznanie zmienności warunków występujących w podłożu w zakresie gruntów i wód gruntowych.
Rozpoznanie podłoża powinno być wykonane etapowo, zależnie od problemów powstających w trakcie planowania, projektowania i wykonawstwa realizowanego projektu. Wydziela się następujące etapy :
- badania wstępne mające na celu wybór lokalizacji i koncepcji budowli,
- badania do celów projektowych,
- kontrola i monitoring.
Rys.3. Rodzaje badań polowych podczas projektowania geotechnicznego na różnych etapach rozpoznania geotechnicznego [35]
1. Badania wstępne.
Badania wstępne powinny być tak planowane, żeby otrzymać zależnie od potrzeb, dane wystarczające do :
- oceny stateczności i przydatności danego terenu,
- oceny przydatności danego terenu w porównaniu z terenami alternatywnymi,
- oceny dogodnego położenia budowli,
- oszacowania możliwych skutków oddziaływania proponowanych prac na otoczenie, to jest na sąsiadujące budynki, budowle i tereny,
- określenia złóż kruszyw,
- uwzględnienia możliwych metod posadowienia i ulepszenia podłoża,
- planowania badań do celów projektowych i kontrolnych z określeniem głębokości strefy podłoża, która może mieć znaczący wpływ na zachowanie się budowli.
Wstępne badania podłoża gruntowego powinny dać ocenę, w zależności od potrzeb, następujących danych:
- Rodzaju gruntu lub skały i ich stratyfikacji,
- położenie zwierciadła wód gruntowych albo profilu ciśnienia w porach gruntu,
- wstępnych własności wytrzymałościowych i odkształceniowych gruntu lub skały,
- możliwości występowania agresywnej wody gruntowej lub zanieczyszczonego gruntu, co może być niebezpieczne dla trwałości materiałów budowlanych.
Pomimo ograniczonego zakresu badań, jaki przewidziany jest dla etapu badań wstępnych i wynikającej stąd niewielkiej dokładności rozpoznania zaleca się tam, aby poza danymi ogólnymi (inwestor, wykonawca, lokalizacja i wstępna charakterystyka budowli oraz rzeźby i użytkowania terenu) oraz informacjami z dostępnych danych o budowie geologicznej, hydrogeologii i warunkach geotechnicznych badania wstępne zawierały fragment mapy geologicznej lub geologiczno – inżynierskiej, mapę z lokalizacją obiektu (obie w skali1 : 50000 lub większej) oraz mapę (w skali 1 : 10 000 lub większej) o charakterze problemowym wskazującą np. zasięgi gruntów słabonośnych, czy obszary osuwiskowe. Praktycznie więc tylko ten ostatni załącznik dostarcza wskazówek na temat tych obsówów trasy, na których napotkać można trudności. Badania wstępne powinny zawierać wnioski z niego wynikające oraz propozycje wyboru wariantu lokalizacyjnego.
2. Badania do celów projektowych.
W przypadku gdy badania wstępne nie dają niezbędnych informacji do oceny zagadnień wymienionych w fazie badań do celów projektowych należy przeprowadzić dodatkowe badania.
Badania terenowe w fazie projektowej, w miarę potrzeb, powinny obejmować:
- wiercenia i/lub wykopy (doły próbne obejmujące szyby i przekopy) w celu pobrania prób
- pomiary wód gruntowych,
- badania polowe.
Tablica 1. Wykaz czynności geotechnicznych
Tab. 2. Przydatność sondowań w geotechnice
A – wysoka,
B – średnia,
C – niska
Tab. 2 c.d.
A – wysoka,
B – średnia,
C – niska
Tab. 3. Przydatność sondowań dla różnych gruntów
A – wysoka,
B – średnia,
C – niska